Van 12
Nguyễn Thi là một trong những cây bút hàng đầu của nền văn học miền Nam trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. “Những đứa con trong gia đình” là một trong những trong những truyện ngắn xuất sắc viết về người nông dân Nam Bộ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Trong truyện, nhà văn Nguyễn Thi đã xây dựng được một chi tiết đắt giá - chi tiết Việt và Chiến khiêng bàn thờ má sang gửi nhờ nhà chú Năm.
“Những đứa con trong gia đình” được Nguyễn Thi hoàn thành vào tháng 2 năm 1966, trong những ngày chiến đấu chống Mĩ ác liệt, khi nhà văn công tác ở tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng. Nội dung chính của truyện kể về những đứa con trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc, thủy chung son sắt với quê hương cách mạng. Chính sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình với tình yêu nước, giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
Nhân vật chính trong truyện là hai chị em Chiến và Việt, những đứa con trong một gia đình có nhiều mất mát, đau thương. Cha bị Pháp chặt đầu hồi chín năm, mẹ vừa bị đại bác Mỹ bắn chết. Khi hai chị em Chiến và Việt trưởng thành, cả hai đều tranh giành nhau việc ghi tên đi tòng quân. Nhờ sự đồng tình của chú Năm, chú đã thuyết phục anh cán bộ nên cả hai đều được ghi tên mình trong danh sách nhập ngũ và chuẩn bị đến ngày hành quân tập kết ra trận. Chi tiết chị em Chiến và Việt khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm xảy ra khoảng giữa câu chuyện. Trong buổi sáng ngày lên đường, hai chị em làm cơm cúng má. Chị Chiến vào bếp nấu cơm, Việt đi câu cá. Sau khi cúng má và cơm nước xong xuôi, mấy chú cháu thu xếp đồ đạc dọn nhà. Hai chị em mỗi người một đầu khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm, băng tắt qua bãi đất cày trước cửa, men theo chân vườn thoảng mùi hoa cam, con đường hồi trước má vẫn đi để lội hết đồng này sang bưng khác.
Đối với người Việt, họ luôn cho rằng sau khi con người mất đi sẽ rời khỏi chốn nhân gian để trở về với một thế giới khác. Quan niệm như vậy cho nên họ luôn cho rằng con người chết đi chỉ ở thể xác, còn linh hồn thì vẫn mãi tồn tại. Chính vì vậy, họ đã lập ra bàn thờ để thờ cúng những người đã mất. Bàn thờ đã trở thành nơi gặp gỡ giữa vong linh người đã khuất và những người còn sống. Đối với người dân Việt Nam, bàn thờ chính là một vật linh thiêng, thành kính luôn đặt vở nơi trang trọng nhất trong nhà. Trong buổi sáng trước ngày lên đường đi tòng quân vào chiến trường, hai chị em Chiến và Việt chuẩn bị thu dọn đồ đạc trong nhà, đem cho bà con hàng xóm. Chỉ có riêng bàn thờ là đem gửi sang nhờ chú Năm. Điều đó chứng tỏ, bàn thờ má chính là thứ quan trọng nhất đối với hai chị em cần phải nâng niu, trân trọng. Hai chị em dường như đang nói cùng má: “Nào, đưa má sang ở tạm bên nhà chú, chúng con đi đánh giặc trả thù cho ba má, đến chừng nước nhà độc lập, chúng con lại đưa má về”. Qua câu nói trên, chúng ta cảm nhận không còn chút ranh giới nào giữa người còn sống với người đã mất. Những đứa con đã nhìn thấy mẹ trở về trong chính tâm tưởng, dường như mẹ đang ở ngay đây, bên cạnh Việt và Chiến.
Nhưng không chỉ có vậy, chi tiết này còn khiến cho người đọc cảm nhận được niềm căm thù giặc sâu sắc của hai chị em. Chưa bao giờ Việt cảm nhận rõ lòng căm thù giặc như vậy. Mối thù ấy có thể sờ thấy được vì nó đang đè lên vai Việt. Nếu như không có chiến tranh bom đạn, có lẽ giờ này, má vẫn còn sống bên cạnh hai chị em. Việt vẫn còn được má xoa đầu, lấy cơm cho ăn. Nếu không có bom đạn của kẻ thù thì bây giờ đâu có bàn thờ của má trên vai. Khi cảm nhận được sức nặng của bàn thờ má cũng là lúc cảm nhận được sức nặng của mối thù sâu sắc. Đó không chỉ còn là mối thù cướp nước của chung cả dân tộc. Mà đó còn là mối thù giết cha, giết mẹ - mối thù riêng của gia đình Việt. Chiếc bàn thờ của má được “ở tạm bên nhà chú” và đến khi “nước nhà độc lập con lại đưa má về”. Lúc này đây đang là giai đoạn kháng chiến chống Mỹ ác liệt, nhưng Nguyễn Thi vẫn mang một niềm tin vào tương lai tất thắng của dân tộc.
Như vậy, chi tiết trên đã tạo nên một chuyển biển lớn trong trong cuộc đời của hai nhân vật. Từ nay, Chiến và Việt sẽ rời xa quê nhà, nơi gắn bó với những kỉ niệm tuổi thơ yên bình với những ngày tháng bên má. Để vào nơi chiến trường khốc liệt, đối đầu với mưa bom bão đạn, đối diện với cái chết và sự chia lìa. Nhưng không vì thế mà hai chị em trở nên sợ hãi. Chiếc bàn thờ của má cũng giống như má vẫn còn ở đây, bên hai chị em. Má sẽ trở thành động lực để chị em Việt vượt qua mọi khốc liệt nơi chiến trường.
Mỗi chi tiết được tác giả xây dựng đều thể hiện được vai trò riêng của mình, và chi tiết trên cũng vậy. Truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” quả thật đã đem đến cho người đọc nhiều suy tư và cảm xúc. Mặc dù truyện ngắn "Những đứa con trong gia đình" có rất nhiều đoạn, khung cảnh xúc động nhưng khó có thể tìm được đoạn, cảnh truyện nào xúc động hơn đoạn truyện này. Sự giản dị, ngắn gọn đã đem đến cho đoạn văn những sâu lắng, chân thực và sâu sắc. Chỉ cần không nhiều những đoạn văn như thế cũng đủ để tác phẩm sống mãi!
“Những đứa con trong gia đình” được Nguyễn Thi hoàn thành vào tháng 2 năm 1966, trong những ngày chiến đấu chống Mĩ ác liệt, khi nhà văn công tác ở tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng. Nội dung chính của truyện kể về những đứa con trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc, thủy chung son sắt với quê hương cách mạng. Chính sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình với tình yêu nước, giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
Nhân vật chính trong truyện là hai chị em Chiến và Việt, những đứa con trong một gia đình có nhiều mất mát, đau thương. Cha bị Pháp chặt đầu hồi chín năm, mẹ vừa bị đại bác Mỹ bắn chết. Khi hai chị em Chiến và Việt trưởng thành, cả hai đều tranh giành nhau việc ghi tên đi tòng quân. Nhờ sự đồng tình của chú Năm, chú đã thuyết phục anh cán bộ nên cả hai đều được ghi tên mình trong danh sách nhập ngũ và chuẩn bị đến ngày hành quân tập kết ra trận. Chi tiết chị em Chiến và Việt khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm xảy ra khoảng giữa câu chuyện. Trong buổi sáng ngày lên đường, hai chị em làm cơm cúng má. Chị Chiến vào bếp nấu cơm, Việt đi câu cá. Sau khi cúng má và cơm nước xong xuôi, mấy chú cháu thu xếp đồ đạc dọn nhà. Hai chị em mỗi người một đầu khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm, băng tắt qua bãi đất cày trước cửa, men theo chân vườn thoảng mùi hoa cam, con đường hồi trước má vẫn đi để lội hết đồng này sang bưng khác.
Đối với người Việt, họ luôn cho rằng sau khi con người mất đi sẽ rời khỏi chốn nhân gian để trở về với một thế giới khác. Quan niệm như vậy cho nên họ luôn cho rằng con người chết đi chỉ ở thể xác, còn linh hồn thì vẫn mãi tồn tại. Chính vì vậy, họ đã lập ra bàn thờ để thờ cúng những người đã mất. Bàn thờ đã trở thành nơi gặp gỡ giữa vong linh người đã khuất và những người còn sống. Đối với người dân Việt Nam, bàn thờ chính là một vật linh thiêng, thành kính luôn đặt vở nơi trang trọng nhất trong nhà. Trong buổi sáng trước ngày lên đường đi tòng quân vào chiến trường, hai chị em Chiến và Việt chuẩn bị thu dọn đồ đạc trong nhà, đem cho bà con hàng xóm. Chỉ có riêng bàn thờ là đem gửi sang nhờ chú Năm. Điều đó chứng tỏ, bàn thờ má chính là thứ quan trọng nhất đối với hai chị em cần phải nâng niu, trân trọng. Hai chị em dường như đang nói cùng má: “Nào, đưa má sang ở tạm bên nhà chú, chúng con đi đánh giặc trả thù cho ba má, đến chừng nước nhà độc lập, chúng con lại đưa má về”. Qua câu nói trên, chúng ta cảm nhận không còn chút ranh giới nào giữa người còn sống với người đã mất. Những đứa con đã nhìn thấy mẹ trở về trong chính tâm tưởng, dường như mẹ đang ở ngay đây, bên cạnh Việt và Chiến.
Nhưng không chỉ có vậy, chi tiết này còn khiến cho người đọc cảm nhận được niềm căm thù giặc sâu sắc của hai chị em. Chưa bao giờ Việt cảm nhận rõ lòng căm thù giặc như vậy. Mối thù ấy có thể sờ thấy được vì nó đang đè lên vai Việt. Nếu như không có chiến tranh bom đạn, có lẽ giờ này, má vẫn còn sống bên cạnh hai chị em. Việt vẫn còn được má xoa đầu, lấy cơm cho ăn. Nếu không có bom đạn của kẻ thù thì bây giờ đâu có bàn thờ của má trên vai. Khi cảm nhận được sức nặng của bàn thờ má cũng là lúc cảm nhận được sức nặng của mối thù sâu sắc. Đó không chỉ còn là mối thù cướp nước của chung cả dân tộc. Mà đó còn là mối thù giết cha, giết mẹ - mối thù riêng của gia đình Việt. Chiếc bàn thờ của má được “ở tạm bên nhà chú” và đến khi “nước nhà độc lập con lại đưa má về”. Lúc này đây đang là giai đoạn kháng chiến chống Mỹ ác liệt, nhưng Nguyễn Thi vẫn mang một niềm tin vào tương lai tất thắng của dân tộc.
Như vậy, chi tiết trên đã tạo nên một chuyển biển lớn trong trong cuộc đời của hai nhân vật. Từ nay, Chiến và Việt sẽ rời xa quê nhà, nơi gắn bó với những kỉ niệm tuổi thơ yên bình với những ngày tháng bên má. Để vào nơi chiến trường khốc liệt, đối đầu với mưa bom bão đạn, đối diện với cái chết và sự chia lìa. Nhưng không vì thế mà hai chị em trở nên sợ hãi. Chiếc bàn thờ của má cũng giống như má vẫn còn ở đây, bên hai chị em. Má sẽ trở thành động lực để chị em Việt vượt qua mọi khốc liệt nơi chiến trường.
Mỗi chi tiết được tác giả xây dựng đều thể hiện được vai trò riêng của mình, và chi tiết trên cũng vậy. Truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” quả thật đã đem đến cho người đọc nhiều suy tư và cảm xúc. Mặc dù truyện ngắn "Những đứa con trong gia đình" có rất nhiều đoạn, khung cảnh xúc động nhưng khó có thể tìm được đoạn, cảnh truyện nào xúc động hơn đoạn truyện này. Sự giản dị, ngắn gọn đã đem đến cho đoạn văn những sâu lắng, chân thực và sâu sắc. Chỉ cần không nhiều những đoạn văn như thế cũng đủ để tác phẩm sống mãi!
Bạn đang đọc truyện trên: ZingTruyen.Xyz