Chiêu Thánh hoàng hậu sau lần sinh đẻ ấy cũng không thấy dấu hiệu thai nghén nữa. Trong dân gian, những lời truyền đồn cho đây là hậu quả do vụ chôn sống người giòng họ Lý và tội loạn luân ngày càng lan rộng...

Vua Thái Tông càng khôn lớn càng cảm thấy khó chịu vì sự chuyên chính của Thái sư Trần Thủ Độ. Trái ngược với con người đầy mưu mô, độc ác Trần Thủ Độ, Trần Liễu cũng như Trần Cảnh tánh tình lại rất nhân ái nhu hòa. Hai anh em, dù bên ngoài đã thành danh nghĩa vua tôi nhưng bên trong vẫn giữ được nếp huynh hữu đệ cung. Uy tín Phụng Càn vương Trần Liễu cũng ngày càng lên khiến cho Thái sư Trần Thủ Độ có phần ái ngại.

Năm 1234 nhà vua cải phong cho Phụng Càn vương làm Hiển Hoàng (hoàng đế hiển hách) với hi vọng tăng uy tín cho người anh mình lên, hòng chia bớt quyền hành trong tay người chú họ. Nhưng âm mưu ấy làm sao qua mắt được con người gian hùng tuyệt kỹ như Trần Thủ Độ! Việc đó rốt cục chỉ dẫn đến tai họa cho gia đình Trần Liễu.

Vào tháng sáu năm 1236 trời mưa lụt lớn. Trận lụt kéo dài nhiều ngày làm cho việc làm ăn, đi lại của dân chúng trên vùng châu thổ Hồng hà hết sức khốn đốn, vất vả. Ngay cả kinh thành Thăng Long cũng bị nước tràn vào. Hôm ấy tới buổi chầu, các quan vào triều đều phải đi bằng thuyền. Linh Từ quốc mẫu, cũng là cựu Thái hậu, vợ Thái sư Trần Thủ Độ, cũng lên một chiếc thuyền để vào triều. Trên đường đi, lúc thuyền đang qua gần cung Lệ Thiên, một người hầu của quốc mẫu là An Nhiên thấy trời mưa lụt quá nhiều ngày, trong lòng lại hậm hực chi đó, buột miệng than thở:

- Chắc là trời phạt tội loạn luân của người Trần đây! Người một họ cứ lấy nhau đi rồi trời bắt chết hết cho coi!

Không ngờ lời than ấy bị một người hầu khác nghe được. Thế là lọt đến tai Linh Từ quốc mẫu. Như bị móc vào tim gan, quốc mẫu giận lắm, liền sai người xô An Nhiên xuống nước. Mặc cho An Nhiên chới với khóc lóc, quốc mẫu vẫn bỏ mặc, cứ thúc thuyền tiếp tục đi. Vì trời mưa gió chẳng mấy ai vào ra nên người trong cung Lệ Thiên cũng chẳng hay biết gì.

Nhưng số An Nhiên chưa chết. Nước lụt tuy dâng cao lai láng nhưng không chảy xiết khiến nàng chỉ phải ngắc ngoải hụp lặn rồi vịn được vào một thân cây mà kêu cứu. May sao, vừa lúc thuyền Hiển Hoàng Trần Liễu vào triều cũng đi ngang qua đó. Hiển Hoàng cho người vớt An Nhiên lên đưa vào cung Lệ Thiên gởi sưởi nhờ, xong Hiển Hoàng mới vào triều.

An Nhiên trước đây là cung nữ Lý triều, hầu hạ Trần Thái hậu trong cung. Khi Thái hậu bị giáng làm Thiên Cực công chúa và kết hôn với quan Thái sư thì bà đem một số cung nữ đó (nhà Trần hết dùng) theo về với mình. Trong lúc quá tức giận, Linh Từ quốc mẫu đã cho xô An Nhiên xuống nước. Nhưng khi đi rồi thì bà cũng cảm thấy ân hận. Dù sao, An Nhiên cũng là người xưa nay rất trung thành tận tâm hầu hạ bà. Xong buổi chầu, quốc mẫu cho thuyền ghé lại cung Lệ Thiên hỏi thăm. Thấy An Nhiên đã được cứu sống, bà hỏi chuyện rồi cho lên thuyền trở về theo bà. Sau đó, quốc mẫu đem sự việc đã xảy ra kể lại với chồng.

Thái sư nghe vợ kể chuyện này xong thì mắt ông sáng rỡ lên. Ông lập tức cho đòi nàng An Nhiên đến phòng làm việc trong tư thất. Trước mặt Thái sư, An Nhiên sợ hãi quì xuống nền đất lạy lục. Thái sư đuổi tất cả tả hữu ra ngoài rồi quắc mắt giận dữ:

- Con tiện tì! Mày biết mày đã tới số chết chưa? Tại sao mày dám mở miệng nói xấu hoàng gia? Ai xúi giục mày?

An Nhiên run lên cầm cập. Nàng ấp úng van lạy:

- Tiện nữ trót dại lỡ lời, xin Thái sư lấy lượng hải hà tha tôi chết cho, tiện nữ xin muôn kiếp làm trâu làm chó để báo đáp!

Thái sư vẫn thái độ giận dữ:

- Không thể được! Mày đã xúc phạm đến hoàng gia đương nhiên mày phải chết! Mày có biết là bất cứ ai trên đất nước này, hễ ta cho sống là sống, ta cho chết thì phải chết không? Con tiện tì khốn kiếp!

Nàng cựu cung nữ đã thấy được bao nhiêu hành động tàn ác của Thái sư Thủ Độ trước đây. Như con nhái đã bị thôi miên trước con rắn lớn đang vươn cổ, An Nhiên run bần bật đến độ không còn giữ nổi thân thể, nàng rục người xuống...

Trần Thủ Độ gằn giọng:

- Con tiện tì! Mày rất xứng đáng lãnh tội chết. Nhưng mày vốn là gia nô của nhà này, ta muốn cho mày một con đường sống nếu mày làm được một việc!

An Nhiên đang thảng thốt mơ màng nghe tiếng Thủ Độ nói cho một con đường sống thì đầu óc dần bình tĩnh lại mặc dầu người nàng vẫn run bần bật.

- Con tiện tì! Mày nghe rõ chưa? Chọn đường chết hay chọn đường sống?

An Nhiên gắng gượng cố lấy hết can đảm thưa:

- Bẩm Thái sư, tiện tì muốn sống. Thái sư bắt làm việc gì tiện tì cũng xin tuân lệnh! Khó khăn mấy tiện tì cũng không dám chối từ!

- Được! Nếu làm trôi tròn việc này không những mày khỏi chết mà còn được thưởng nữa. Đây là việc của mày...

*

Khắp kinh thành Thăng Long bỗng nhiên xôn xao lên cái tin cựu cung nữ An Nhiên tố cáo Hiển Hoàng Trần Liễu hiếp dâm nàng tại cung Lệ Thiên trong ngày đi chầu. Việc tố cáo này được sự làm chứng của mấy cung nữ ở cung Lệ Thiên. Đình thần phải họp khẩn để bình nghị. Hiển Hoàng kêu cả mấy người hầu đi theo ra làm chứng cho mình để minh oan nhưng không ai tin hết. Kết quả là Hiển Hoàng bị giáng xuống làm Hoài vương. Uy tín, danh vọng của Trần Liễu coi như tan nát vì chuyện này. Trần Thái Tông vốn rất tôn kính Trần Liễu vì xưa nay Trần Liễu vẫn sống rất đạo đức. Nhà vua không thể nào ngờ người anh mình lại có một hành động tồi bại đến thế. Nhưng qua người tố cáo và bao nhiêu người làm chứng như thế thì làm sao không tin cho được! Nhà vua cảm thấy đau lòng lắm!

Họa vô đơn chí, Thuận Thiên công chúa chưa nguôi nỗi đau diệt tộc thì nhận tiếp cái đòn sấm sét này. Nàng hiểu Trần Liễu hơn ai hết. Nàng biết Trần Liễu là người không tán thành việc người cùng họ lấy nhau. Nàng biết là Trần Liễu rất thương người, nhất là những người sa cơ thất thế. Nàng biết Trần Liễu không thể là hạng làm càn được. Trần Liễu chỉ có khuyết điểm là không cương cường trong việc đua tranh với kẻ khác.

Sau vụ án cưỡng dâm cung nữ, Hoài vương Trần Liễu bệnh liệt giường một thời gian. Có lẽ do nguyên nhân buồn phiền, uất giận. Mỗi ngày Thuận Thiên công chúa đều vào săn sóc, vấn an vương. Một hôm vương rưng rưng nước mắt hỏi Thuận Thiên:

- Công chúa có tin là ta đã làm việc tồi bại đó không?

Công chúa cũng rớm lệ trả lời:

- Thiếp biết chàng, thiếp không thể nào tin chàng làm việc đó! Nếu thiếp tin là chàng có hành động như thế làm sao thiếp có thể vào đây hàng ngày để tận tụy săn sóc chàng được? Nhưng thiếp không thể đoán biết vì sao con tiện tì ấy lại vong ơn bội nghĩa vu vạ cho chàng như thế? Nhưng thôi, chẳng qua do vận mệnh sắp đặt hết. Chàng hiểu thiếp, thiếp hiểu chàng là đủ rồi...

Sau khi lành bệnh, Hoài vương Liễu chán nản không còn thích đi đây đi đó nữa. Ngoài những lần vào chầu vua, vương cứ quanh quẩn trong nhà, chăm sóc việc học hành cho hai vương tử. Điều may mắn là vương đã tìm được những ông thầy xứng đáng để dạy dỗ cho hai con. Cả hai vương tử đều học đâu nhớ đó, học một biết hai. Nhất là vương tử Tuấn tuy còn nhỏ đã tỏ ra tài ba nhiều mặt. Đó là niềm an ủi rất lớn cho Hoài vương Liễu và Thuận Thiên công chúa.

Vụ án cưỡng dâm cung nữ ở cung Lệ Thiên do Thủ độ 1 tay bày ra. Mọi việc ngài để mặc Thái sư và triều đình quyết định.

Dù Trần Liễu đã bị giáng chức tước, vua Thái Tông vẫn tỏ ra niềm nở kính trọng anh mình, không có một lời khiển trách.

Thái sư Trần Thủ Độ thấy vậy không hài lòng lắm. Ông vốn ghét cay ghét đắng Trần Liễu từ trước. Khi Trần Thừa còn sống, thấy Thủ Độ hay qua mặt cha mình, Trần Liễu thường lộ vẻ khó chịu. Thủ Độ biết nhưng chỉ để bụng.

Bây giờ Thủ Độ đã nghĩ tới một ngày ông phải nằm xuống, ông càng lo lắng nhiều mặt. Càng lo sợ ông lại càng thêm ghét Trần Liễu.

Ông cho rằng Trần Liễu là kẻ bất tài, nhu nhược. Ông không muốn thấy vua Thái Tôn tỏ vẻ nể nang Trần Liễu quá! Thái Tôn chưa có con, cái ngai vàng nhà Trần dưới mắt Thái sư vẫn còn bấp bênh lắm.

Trong thâm tâm vị Thái sư ngày mỗi già, ông rất ngại một ngày nào đó có thể uy tín Trần Liễu lại được phục hồi trong lòng vua Thái Tôn.

Ông sợ lòng nhân của vua Thái Tôn và tánh nhu nhược của Hoài vương Trần Liễu có thể tạo cơ hội cho những người còn luyến tiếc nhà Lý vùng đậy đạp đổ cái cơ đồ mà ông đã đem hết tâm huyết ra gây dựng.

Ông biết ân đức của nhà Trần chưa thấm nhuần bao nhiêu trong lòng dân. Sở dĩ họ chịu khuất phục tân triều chẳng qua cũng chỉ vì sợ bạo lực. Những đám dư đảng của Nguyễn Nộn, Đoàn Thượng vẫn còn hoạt động nhiều nơi.

Trong khi đó lại có nhiều tin tức dồn dập đưa về cho biết quân Mông Cổ đang bủa vây uy hiếp nặng nề nhà Nam Tống. Thấy lửa từ xa trong nhà cần dẹp bớt củi và chuẩn bị nước sẵn mới được. Ông nghĩ mình phải có một hành động dứt khoát!

Lấy chồng gần mười năm mà đường con cái vẫn không ra gì, hoàng hậu Chiêu Thánh cũng lấy làm lo sợ lắm. Vì thế, hằng ngày hoàng hậu vẫn siêng năng cầu nguyện kinh kệ ngay trong cung chỉ mong Trời Phật xuống phước ban cho nàng một đứa con. Ngoài ra, hoàng hậu cũng hay đến các chùa chiền để cầu nguyện và nghe thuyết pháp. Thái sư Trần Thủ Độ thấy vậy không bằng lòng, ông nói với vua Trần Thái Tôn:

- Các hoàng đế xưa nay thường lập rất nhiều hậu, phi, tuyển nhiều cung tần, mỹ nữ để phục vụ riêng cho mình. Với số đàn bà đông đảo đó, người ta phải xây dựng tam cung lục viện để họ ăn ở và làm việc. Khi lập nên một vị hoàng hậu là cốt để làm người quản trị chốn tam cung lục viện ấy, cho nhẹ bớt việc triều đình. Nay hoàng hậu không chịu làm tròn chức phận của mình, không chịu giúp bệ hạ lập các phi tần để sinh con đàn cháu lũ, lại cứ miệt mài ra vào chốn thiền môn, đó là một hành động ích kỷ, không đoái nghĩ đến tương lai của Trần triều ta. Xin bệ hạ lưu ý xét lại vấn đề đó!

Vua Thái Tông nói:

- Không lập phi tần, không dùng mỹ nữ việc này tự ý của trẫm, không phải do hoàng hậu cản trở. Hoàng hậu không may gặp nhiều cảnh khổ não nên phải đến cửa thiền để cầu nguyện, để sám hối, để tìm nguồn an ủi. Việc đó trẫm nghĩ đâu có hại gì cho tiền đồ của Trần triều? Xin Thái sư chớ quan tâm!

Trần Thái sư tỏ vẻ giận dữ:

- Bệ hạ thử nghĩ, một người đàn bà không quan tâm đến vấn đề con cái nối dõi của gia đình chồng mà chỉ mưu lợi cho bản thân mình thì làm gương mẫu cho muôn dân sao được?

Vua Thái Tôn nói:

- Xin thúc phụ thông cảm cho một người đang bấn loạn nội tâm vì gặp phải quá nhiều biến cố lớn lao trong đời. Dù sao hoàng hậu cũng chỉ là một người đàn bà yếu đuối. Trẫm hi vọng một thời gian ngắn nữa mọi sự sẽ thay đổi.

Thái sư cười gằn:

- Bao giờ mới thay đổi được đây? Bệ hạ hãy coi chừng, chớ vì một người đàn bà mà để sụp đổ cơ nghiệp do ông cha lao khổ tạo dựng nên!